Trung Quốc sẽ áp thuế Tobin trong giao dịch ngoại hối?

Một số nguồn tin cho hay, ngân hàng trung ương Trung Quốc đã soạn thảo các dự luật đối với một loại thuế về giao dịch ngoại hối nhằm hạn chế đầu cơ tiền tệ.

Theo các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính, tỷ lệ ban đầu của thuế Tobin (thuế đánh vào các dịch vụ tài chính) có thể được giữ ở mức 0% nhằm cho phép giới chức có thời gian để tinh chỉnh các quy tắc. Thuế này không nhằm phá vỡ bảo hiểm rủi ro và các giao dịch ngoại hối khác của các công ty, Bloomberg đưa tin.

Việc áp thuế về giao dịch ngoại hối có thể chưa phải là bước đi cực đoan nhất của các nhà hoạch định chính sách nhằm ngăn chặn đầu cơ đối với đồng nhân dân tệ sau khi các ngân hàng nhà nước tiếp tục can thiệp để hỗ trợ nội tệ và chính phủ tăng cường trấn áp tình trạng thoát vốn. Tuy nhiên, thuế Tobin sẽ khiến các kế hoạch về đồng tiền dự trữ quốc tế của Trung Quốc trở nên phức tạp và giảm khả năng tăng cường vai trò của các lực lượng thị trường của nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới.

"Những biện pháp này không thể đảm bảo rằng tình trạng bất ổn trên thị trường sẽ giảm bởi thật khó để xác định nếu giao dịch tiền tệ tiến đến mức đầu cơ", Tommy Ong, giám đốc kho bạc và thị trường của DBS Hong Kong Ltd., nhận định. Ông cho hay, loại thuế này chưa từng thành công ở bất cứ nói nào trên thế giới.

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc trụ sở tại thủ đô Bắc Kinh. Ảnh: Bloomberg

Các quy tắc vẫn cần chính phủ trung ương thông qua và không ai rõ khi nào nó sẽ được áp dụng. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đã không lập tức xác nhận. Tuy nhiên, Phó thống đốc PBOC từng nêu ra khả năng thực hiện một số biện pháp vào cuối năm ngoái trong một bài viết trên tờ tạp chí Trung Quốc Tài chính.

Theo Bloomberg, động thái này xuất hiện trước khi Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đưa đồng nhân dân tệ vào rổ tiền dự trữ quốc tế hồi tháng 10 năm ngoái.

Dự trữ cạn kiệt

Giá đồng nhân dân tệ giảm 4,4% kể từ tháng 8 năm ngoái do sự lo ngại của các nhà đầu tư trên thế giới và tình trạng thoát vốn ngày càng tăng. Blommberg Intelligence ước tính rằng 1.000 tỷ USD đã bốc hơi khỏi quốc gia này trong năm 2015.

“Đánh thuế sẽ làm tổn thương tâm lý thị trường và khiến các nhà đầu tư hoảng loạn hơn, bởi điều này cho thấy khả năng kiểm soát vốn hiện hành không đủ để ngăn chặn tình trạng thoát vốn. Hiện tại không phải là thời điểm tốt để áp dụng thuế Tobin. Các nhà đầu tư đang quan tâm về việc khả năng xoay chuyển tình thế về vốn trong những năm tới của Trung Quốc. Và động thái này là một bước lùi trong hành trình đạt đến mục tiêu đó”, Andy Ji, một chuyên gia kinh tế tại Commonwealth Bank của Australia, nhận định.

Thuế Tobin được lấy từ tên một nhà kinh tế học của Mỹ, người đã đề nghị một loại thuế cho giao dịch ngoại hối. Nó được thiết kế nhằm giảm đầu cơ trong thị trường tiền tệ quốc tế. Tuy nhiên, trong lịch sử, không phải tất cả những lần thuế này được áp dụng đều thành công và hầu hết đều xảy ra những hậu quả ngoài ý muốn.

Tình trạng lộn xộn thuế

Thị trường trái khoán châu Âu hình thành sau khi Tổng thống John F. Kennedy áp thuế cân bằng vào năm 1963, nhằm khiến các nhà đầu tư Mỹ cảm thấy ít hứng thú đối với đầu tư nước ngoài và giảm thâm hụt cán cân thanh toán.

Kế hoạch cho một thuế châu Âu trên các giao dịch tài chính rơi vào hỗn loạn trong tháng 12, khi các nước thành viên tranh luận về tác động của nó đối với thị trường toàn cầu. Tổng thống Dilma Rousseff của Brazil đã thúc đẩy một thuế trong giao dịch tài chính nhằm vực ngân sách chính phủ dậy, mặc dù đề xuất này đối mặt với sự phản đối trong Quốc hội.

PBOC đang cố gắng đuổi các nhà đầu cơ tận dụng sự khác biệt về tỷ giá của đồng nhân dân tệ trong và ngoài nước. Khoảng cách giữa Trung Quốc đại lục và Hong Kong tăng lên mức kỷ lục – 2,9% - hồi đầu tháng 1, trước khi PBOC hạ nguồn cung tiền tệ ra nước ngoài.

“Sự ra đời của thuế Tobin sẽ làm tăng chi phí giao dịch đồng nhân dân tệ trong ngắn hạn”, Ken Cheung, một chiến lược gia về tiền tệ tại Mizuho Bank ở Hong Kong, nhận định.